Wat kun je verwachten van de toekomst wanneer je ouders aan aids of malaria zijn overleden, je elke dag honger lijdt, niet naar school kunt en geen medicijnen krijgt als je ziek bent, en als er bovendien geen zuiver drinkwater is als je erg dorst hebt. Dat is uitzichtloos! Tenzij…
De Raalter stichting Second Home for Children in Uganda geeft wezen in het dorpje Kitojo een kans zich aan de erbarmelijke levensomstandigheden te ontworstelen. Journalist/schrijfster Edith van Zalinge heeft het dorpje bezocht. Salland Centraal publiceert haar interviews, die ook in boekvorm verschenen. Het boekje is voor tien euro bij Bruna Raalte en de Wereldwinkel te koop. Helpen met een gift of donateur worden kan natuurlijk ook.
Het dorp Kitojo: Ham wil het dorp vooruit helpen
Op de vraag of hij nu nog een opleiding zou willen volgen, zou hij meteen ja zeggen. Nog steeds, ondanks zijn 38 jaar. “Zeker weten”, verzucht de tanige Ham Mwijutsija. “Ik had heel graag een studie gedaan, maar ik heb helaas zelfs mijn middelbare school niet kunnen afmaken. Daar was gewoon geen geld voor.”
Als hij wel had gestudeerd, was hij politicus geworden. Ham is ervan overtuigd. “Dan had ik kunnen bijdragen aan de vooruitgang van het land.” Nu doet hij dat trouwens toch wel een beetje, door zijn taak als secretaris voor informatie in Kitojo heel serieus te nemen. In die functie houdt hij de bevolking op de hoogte van de ontwikkelingen in de regio. Daarvoor luistert hij regelmatig naar een stokoude, krakende transistorradio. Geen dag slaat hij het wereldnieuws over.
Zijn belangstelling voor de politiek blijkt ook uit de posters, die zijn met stoelen, een fiets en wat kratten volgepropte woonkamer sieren. Naast een aantal vergeelde voetbalkalenders hangen enkele oude verkiezingsposters van president Museveni aan de muur. Evenals twee bijna vergane schoolplaten met leesinstructies. Juist omdat hij zelf zijn school niet kon afmaken, zou hij dolgraag zien dat zijn kinderen die kans wel krijgen. “Maar zoals het er nu voorstaat, zal dat niet makkelijk worden”, stelt Ham zorgelijk vast.
Dieren
Wel heeft hij het geluk dat hij enkele dieren bezit. Ham heeft een aantal geiten, kippen en een varken. Dat varken heeft hij jaren geleden gekregen van een Amerikaans hulpproject. Het doel van dat project is dat de mensen die een varken krijgen, drie keer een biggetje geven aan een andere dorpsbewoner. Daarna mogen ze het varken houden. Ham is blij met zijn varken: het snuivende beest ziet er goed uit en het zal zeker aardig wat geld kunnen opbrengen. “Dat doe je pas als het echt nodig is.”
Zoals zovelen in het dorp brouwt Ham het lokale matokes-bier. Op afval kweekt hij paddenstoelen. Ook bezit hij twintig koffiestruiken. Daarvan plukt Ham jaarlijks twee zakken koffiebonen, die hem 60.000 shilling opleveren.
Ham is opgelucht dat Happy, het weeskind van twaalf aan wie hij onderdak biedt, in het project van Second Home Kitojo is opgenomen. Dan krijgt hij tenminste één keer per week een goede maaltijd. Goed voor Happy én voor de rest van de familie, want voor hen blijft er die dag wat meer eten over. Met de deken die Happy heeft gekregen, is hij ook heel blij. “Eerst lag de jongen onder wat oude kledingstukken, maar dat was niet genoeg. Zeker niet in de regentijd als het ’s nachts behoorlijk koud kan zijn”, zegt Ham verontschuldigend.
De politicus in hem komt tot leven als hij begint te praten over het hulpproject. “Het is natuurlijk geweldig wat er gebeurt in onze gemeenschap. Als we bij elkaar komen om te praten over de toekomst van Kitojo, zijn de mensen erg betrokken. Iedereen wil iets dóen en zijn eigen steentje bijdragen. En alle inwoners zijn bereid om elkaar daarbij te steunen. Dit optimisme ontdek je pas, als je iets hébt om samen de schouders onder te zetten. Dat is heel mooi.”