Het is het laatste boek waaraan hij als onderzoeker heeft meegewerkt. Jan Marsman (86) uit Raalte vindt het gezien zijn leeftijd wel welletjes. Zijn werk ‘De stam Marsman uit Wesepe/Heeten’ is afgelopen zaterdag aan het publiek gepresenteerd.
Het is opvallend dat zijn allerlaatste boek, Marsman heeft er meerdere (grotendeels op het gebied van genealogie) op zijn naam staan en verleende ook zijn medewerking aan tal van andere publicaties, nou net over zijn eigen familie gaat. “Daar heb ik zelf ook wel bij stil gestaan”, stelt Jan. “Ik weet wel dat het een grote zorg van me was of ik het boek, gezien mijn leeftijd, ooit nog wel te zien zou krijgen. Maar het is gelukt!”
Jan is een bekende amateurhistoricus uit Salland. Zijn roots liggen in Lettele, maar het grootste deel van zijn werkzame leven bracht hij door in de polders, alwaar hij na jarenlang aan de ‘schuppe’ te hebben gestaan, een kantoorboekhandel oprichtte, die uiteindelijk zou worden uitgebouwd tot een kleine keten. Sinds 1980 woont hij weer in Salland. “Ik ben in mijn tijd in de polders altijd erg betrokken gebleven bij Salland. Daar las ik de Sallandse kranten, maar andersom geldt nu hetzelfde. Hier lees ik nog steeds de kranten uit Flevoland.”
Hij is een echt verenigingsdier, Marsman heeft voor zijn maatschappelijke/kerkelijke inzet al meerdere onderscheidingen ontvangen. De laatste jaren richt hij zich grotendeels op zijn grote hobby: de geschiedenis en genealogie. Jan is lid van alle historische verenigingen in de regio en is aangesloten bij diverse landelijke en provinciale archieven. Vier families (de beide kanten van zijn ouders en die van zijn vrouw Grada) genieten daarbij zijn warme belangstelling: de families Veldmaat, Deten, Schrijver en Marsman. Over alle vier verschijnt jaarlijks een tijdschrift met de laatste ontwikkelingen. Over de familie Veldmaat is net ook een boek uitgebracht, maar daarbij heeft Jan ‘alleen’ geholpen.
Het boek over de Marsmantak is de kroon op zijn werk, zijn magnum opus, zo je wilt. Jan schreef het overigens niet zelf, daarvoor kreeg hij assistentie van zijn inmiddels overleden broer Gerard en familielid Bennie Marsman. “Wat mij heel erg opvalt is dat mijn familie vroeger na de reformatie toch vast heeft gehouden aan het katholieke geloof, alhoewel veel mensen uit de omgeving van Wesepe, dat destijds niet hebben gedaan”, vertelt Jan. “Dat was voor hen ook mogelijk door de hulp van de pater Jezuïeten van de Bergkerk in Deventer. Alle ceremonies zoals doop, begrafenis en huwelijk vonden plaats in boerderij Tempelman, aan het kanaal. De familie voelde zich kennelijk niet thuis bij een andere godsdienst.”
Waar de naam Marsman precies van afkomstig is? Jan durft het niet met zekerheid te stellen. “Het zou kunnen dat het wat met de lagere ‘marsgronden’ heeft te maken. Het kan ook zijn dat het afkomstig is van ‘marskramers’, de ‘kisjeskearls’ die vroeger langs de deuren gingen.” Wel vreemd vindt hij dat hij in een oud archief de naam Marsman al in 1575 tegen kwam, honderden jaren voordat Napoleon de achternamen liet invoeren. “Of dat ook verre voorouders zijn geweest, weet ik niet. Ik heb dat niet kunnen achterhalen. Ik ben tot ongeveer 1680 gekomen, de oudst bekende voorvader is Derk Derksen, die omstreeks dat jaar geboren moet zijn. Het was een enorm speurwerk. Je moet heel goed letten op toevoegingen als ‘zoon’ of boerderijnamen, de achternamen zijn immers pas in 1811 ingevoerd.”
Het boek ‘De stam Marsman uit Wesepe/Heeten’ bevat naast een korte Europese geschiedenis en een beknopte Sallandse geschiedenis uitgebreide overzichten van de stamboom(takken) van de familie Marsman. Vele tientallen familieportretten en foto’s van familieboerderijen illustreren het geheel. Het boek ligt in Raalte in de winkels. Je kunt er ook eentje bestellen bij Jan Marsman zelf. Hij woont aan de Grote Markt 54, 8012 CR in Raalte, tel: 0572-356622.