“Het gaat slecht met de Nederlandse paddestoel”, dat zegt de Nederlandse Mycologische Vereniging (de landelijke paddestoelenclub). Truffelknotszwam, kostgangerboleet, goudplaatzwam en roodschubbige gordijnzwam… Ze dreigen allemaal te verdwijnen. Hoe zit het in Salland? We legden het André Houter van IVN Raalte voor.
Houter herkent het verhaal dat door vermesting en verzuring de paddestoelenstand achteruit gaat. “Ook hier in Salland zie je dat. Neem de toegangslaan bij landgoed ‘t Reelaer. Twintig jaar geleden kwam ik daar heel veel paddestoelen tegen. Ik ben er zelfs een landelijk meetnetpunt gestart. Maar in de loop der tijd verarmde het gebied zodanig, dat de jaarlijkse telling daar eigenlijk een vervelende aangelegenheid is gaan worden.”
“Paardrijders van Stal ’t Reelaer mochten tot voor kort vrijelijk door het landgoed. Dus kreeg je paardenuitwerpselen op die toegangslaan”, vertelt Houter. “Bij regen spoelde dat in de bermen. Die waren vroeger vrij arm aan begroeiing zodat de wind vrij spel had om bladeren en dergelijke weg te blazen van het talud. Maar door de verrijking begon het er daar in toenemende mate te vergrassen en te verbramen. Die verrijking is al niet gunstig voor veel paddestoelsoorten, maar bovendien hield de begroeiing ook veel blad vast, waardoor er een behoorlijke laag ontstond. Paddestoelen die daar niet aan gewend zijn verdwijnen dan in de loop der tijd. De Gewone Krulzoom gedijt juist bij rijkere grond. Dat is goed te volgen in de verslagen van die laan.”
“Uiteraard is dit een wat extreem voorbeeld, maar toch kun je een vergelijkbaar beeld over het hele land zien”, aldus de deskundige. “Vooral het Pijpestrootje en Braam vormen praktisch overal een probleem. Kijk bijvoorbeeld maar eens naar het Boetelerveld. Met hand en tand probeert men daar de vergrassing tegen te gaan. Tekenend detail daar zijn de plekken die daar recent geplagd en schoongemaakt zijn. Doordat de rijke bovenlaag is verwijderd, krijgen bepaalde – vaak zeldzame – soorten weer een kans. De laatste paar jaar heb ik op die plekken weer heel bijzondere vondsten gehad, maar voor hoelang nog?”
“Paddestoelen hebben officieel nog geen beschermde status, maar ik weet dat van hogerhand een verzoek is gedaan aan de de NMV om een rode lijst samen te stellen. Het is de bedoeling dat die dit jaar, met het honderdjarig bestaan van die vereniging, wordt gepresenteerd. Misschien dat die lijst voor bepaalde gebieden van betekenis kan zijn, omdat dan niet zonder meer waardevolle milieus van paddestoelen worden vernietigd.”